Республика алға қойған мақсатқа сенімді және тұрақты түрде көшуде: әлемнің ең дамыған елдерінің қатарына кіру. Қазақстан Еуразияның саяси өмірінің орталықтарының біріне айнала отырып, халықаралық аренада елеулі рөл атқара бастады. Бұл факт осы аймақтағы ықпалды талап ететін бірқатар елдерді алаңдатпайтыны анық. Мемлекетті әлсірету үшін көптеген тұтқалар бар. Ең алдымен-бұқаралық санаға әсер ету. Біраз уақыт бұрын біздің сөздік қорымызға "терроризм" және "экстремизм"сияқты қорқынышты сөздер енген. Олар нені білдіреді?

Экстремизм (фр. Extremisme-экстремалды) - бұл экстремалды көзқарастар мен әлемдерге деген міндеттеме. Қабылданған Қоғамдық нормаларға қайшы келетін демократиялық емес әрекеттер төтенше шаралар болып саналады. Экстремистер қалыптасқан мемлекеттік және қоғамдық институттарға қарсы шығып, олардың мақсаттарына жету үшін оларды бұзуға, өзгертуге немесе жоюға тырысады. Ол үшін жарқын ұрандар, ұйымдастырылған тәртіпсіздіктер, ереуілдер, азаматтық бағынбау, партизандық соғыс әдістері, террористік актілер және т. б. қолданылады. Экстремистер, әдетте, кез-келген компаға келу, келіссөздер, келісімдер мүмкіндігін жоққа шығарады. Бұл жағдайда Терроризм экстремизмнің бір түрі болып табылады, бірақ олар үшін ең қауіпті.

Экстремизм өзінің шарықтау шегіне жетеді, өйткені адамдар айналасындағыларға қол сұғылмауға тырысады және оларға ешқандай құрмет пен мейірімділік көрсетпестен олардың қанын төгіп, мүлкін тонауға мүмкіндік береді.

Радикалды топтар барған сайын белсенді бола бастады. Әлемдік конфессиялардың ресми билігі мен рухани көшбасшылары республикамыздағы ұлттық алауыздықты насихаттайтын және этносаралық келісімге қауіп төндіретін барлық экстремистік ұйымдарға ашық түрде соғыс жариялады. Қазіргі уақытта Қазақстанда дәстүрлі және жаңа бағыттағы 4 мыңнан астам діни бірлестік бар. Сонымен қатар, соңғы уақытта Қазақстан үшін дәстүрлі діндер – ислам мен православиеден басқа түрлі бағыттағы жаңа діни ағымдар пайда бола бастады.

Ұлы Абай былай деп жазды: "адам баласы ақылға қонымды болып туылмайды. Тек тыңдау, ойлау, бәрін сезіну және дәм сезу арқылы ол жақсы мен жаманның айырмашылығын біле бастайды. Бала неғұрлым көп көрсе және естісе, соғұрлым көп біледі. Ақылды адамдардың сөздерін ескере отырып, көп нәрсені үйренуге болады. Ақылға ие болу жеткіліксіз — тек білушілердің нұсқауларын тыңдау және есте сақтау, жамандықтардан аулақ болу арқылы сіз толыққанды адам бола аласыз".

Дінге бет бұрған, бірақ діни ілімдерде білмейтін жастардың деструктивті әсерге оңай ұшырауы сирек емес. Сондықтан халықтың радикалдану қаупі бар.

Жекелеген азаматтардың қоғам алдындағы конституциялық және азаматтық міндеттерін орындаудан бас тарту фактілері мемлекет негіздеріне ең үлкен қауіп болып табылады. Бұл заңдарға, елдің мемлекеттік рәміздеріне, халықтың ұлттық-мәдени дәстүрлеріне, сондай-ақ жалпы қабылданған этика мен мінез-құлық нормаларына құрметсіздік көріністерімен бірдей.

Бұл мынада көрінеді:

* білім беру ұйымдарында діни атрибуттарды киюге жол бермеу жөніндегі талаптарды бұзу;

* сенбі күндері оқу сабақтарына қатыспау;

* тым консервативті діни көзқарастарды ұстанатын ата-аналардың әсерінен оқушылардың жеке пәндерді оқудан бас тартуы;

* ата-аналардың алыс діни себептер бойынша балаларды медициналық вакцинациялаудан бас тарту фактілері;

* тиісті мемлекеттік органдарда тіркеусіз діни рәсімдер мен рәсімдер бойынша ерлер мен әйелдердің неке Одағының қорытындысы;

* әйелдің отбасындағы қазіргі жағдайына, оның әлеуметтік белсенділігі мен жұмыспен қамтылуына, гендерлік теңдікке қайшы келетін архаикалық отбасылық құндылықтарды насихаттау.

Көбінесе бұл деструктивті діни ағымдардың ізбасарларына, Қазақстан үшін жат құндылықтардың тасымалдаушыларына тән. Олар өздерінің діни қалаулары мен көзқарастарын мемлекеттің зайырлы принциптері мен дәстүрлі рухани құндылықтарға қарсы қояды.

Бұл жерде айта кету керек, мұндай көзқарастардың иелері қоғамдағы жанжалды жағдайларды діни немесе діни негізде көтеруге тырысады.

Қазақстандағы діни экстремизм - бізде ауқымды түрде көрінбеген құбылыс. Республика аумағында әлеуметтік және саяси базаның болмауына байланысты террористік және экстремистік көріністердің ішкі алғышарттары жоқ, бұған еліміздің басшылығы жүргізіп отырған салмақты саясат ықпал етеді.

Экстремистердің әрекеттері тек мемлекет институттарына ғана емес, сонымен бірге әркімнің жеке қауіпсіздігіне де бағытталған. Демократияға, дінді таңдау еркіндігіне орын болмайтын теократиялық мемлекет құруды уағыздайтын бұл ұйымдар қазақ қоғамындағы конфессияаралық жанжалдың, әлеуметтік, ұлтаралық және саяси қақтығыстардың қайнар көзі және факторы ретінде республиканың ұлттық қауіпсіздігіне елеулі қатер төндіреді. Қазақстан тек этникалық немесе діни көзқарастарға сүйене отырып, қайшылықты елдерді ешқашан қолдамады. Қазақстанда ешкімге "сөз бостандығы"жамылғысының астында ұлттық немесе діни қадір-қасиетін қорлауға жол берілмейді.

Оқушыларға арналған жадынама:

1.Көшеде сізге келген уағызшылармен диалогқа түспеңіз;

2.Егер сізге Парақша, Брошюра, діни бағыт журналы ұсынылса, рахмет айтып, сыпайы түрде бас тартыңыз;

3.Кез келген діни ұйымның сенушілерімен немесе уағызшыларымен кездескенде діни сенімдеріңізді қорғауға тырыспаңыз;

4.Кез-келген діни ұйымның жиналысына қатысуды шешпес бұрын, ата-анаңызбен, туыстарыңызбен, жақын адамдарыңызбен кеңесіңіз;

5.Сену немесе сенбеу таңдауы-тек сіздікі шешім қабылдамас бұрын ойланыңыз, оған тұрарлық па? Ойластырылған және дұрыс шешім сізге психикалық денсаулықты ғана емес, тіпті өмірді де сақтайды.

Сілтемелер:https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa/press/article/details/589?lang=ru https://adilet.zan.kz/rus/docs/P1800000124

директордың орынбасары

тәрбие жұмысы бойынша Морозенко С. М.