Соңғы уақытта Қазақстан аумағына дәстүрлі емес исламдық, сондай-ақ деструктивті сипатқа ие жаңа культтердің мақсатты түрде енуі байқалады. Қазақстанның толық "исламдануын" өз мақсаттары деп жариялайтын осындай бірлестіктердің көпшілігінің қызметін шетелдік орталықтар үйлестіреді және қаржыландырады. Деструктивті діни бірлестіктер қызметінің ауқымы соңғы уақытта артып келеді.

Қазақстандағы тізімдегі бірінші орынды салафиттермен сәйкестендіретін деструктивті діни ағымдар алады.

Бұл салафиттердің көпшілігі өздерін мадхализм деп атайды. Матализм-бұл өзін саясаттан тыс деп санайтын ағым, бірақ біз бүгінгі күнге дейін Ливиядағы маталиттер фельдмаршал Халифа Хафтар жағында қарулы қақтығысқа қатысатынын білеміз.

Екінші санат-саяси астарлы салафиттер деп аталады. Бұл, әдетте, Александрия Хизбунур партиясымен, атап айтқанда олардың уағызшыларымен байланысты адамдар. Басқаша айтқанда, бұл салафизмге қатысы бар екенін көрсетпестен шебер қастандық жасайтын салафиттер. Дегенмен, бізде осындай жүздер бар.

Үшінші санат-такфириттер, олар мұсылмандарды сенімсіздік, бидғат үшін айыптаумен айналысады. Олардың бірнеше бағыты бар, соның ішінде қазір Германияда орналасқан уағыздаушылардың бірі құрған жамағат. Олардың жеделхатта өз арналары бар.

Салафиттердің төртінші санаты революциялық салафизм деп аталатын нәрсемен байланысты, оның жақтаушылары ДАИШ, Әл-Каеда және т.б. сияқты халықаралық террористік ұйымдар болып саналады.

Сонымен қатар, белгілі бір дәрежеде діни саланың субъектілері болып табылатын "Таблиги Жамаат" діни ұйымы және басқалары бар.

Саяси мотивациясы, саяси мақсаттары бар кейбір салафиттік ағымдар "такия" принципін қолданады (сенімдерін ақылмен жасыру).

Бүгінде интернет-кеңістік пен әлеуметтік желілер террористік және экстремистік ақпаратты таратуға және террористік топтардың қызметін қамтамасыз етуге арналған алаңға айналды. Көбінесе оның мазмұны мыналармен байланысты: – насихаттау – террористердің қызметін насихаттау мақсатында құрылған электрондық хабарламалар мен мәтіндер, журналдар мен баспасөз, аудиожазбалар, бейнероликтер, қосымшалар мен бейне ойындар; - террористік топтардың қызметін қаржыландыру (электрондық аудармалар, медиа контентті сату); - топтардың жаңа мүшелерін жалдау және оқыту; - Террористік актілерді дайындау (карталар, жергілікті жердің фотосуреттері, бейнебақылау камераларынан жазбалар/трансляциялар, ғимараттар мен құрылыстардың жоспарлары); - халықты бейне және аудиоматериалдар арқылы қорқыту.

Жастар экстремистік және террористік идеологияға ұшыраған ең осал әлеуметтік топқа жатады. Жастарды криминализациялау және терроризм мен экстремизм идеологиясының таралуы үшін қолайлы жағдай туғызатын ең көп таралған себептер: экономикалық дағдарыс, жастардың жұмыссыздық проблемасы, өсіп келе жатқан әлеуметтік теңсіздік, құндылықтар жүйесінің деформациясы, рухани-адамгершілік тәрбиедегі олқылықтар, отбасылық құндылықтардың өзгеруі, жастар ортасындағы әлеуметтік шиеленістің күшеюі, ұлтшылдық пен сепаратизмнің өсуі, идеяларды насихаттаудың артуы діни экстремизм, эмоционалды қозғыштық, ұстай алмау және ұстамау, өмірлік тәжірибенің болмауы, бос уақытты бағдарлаудың әлеуметтік пайдалыдан басым болуы, әлеуметтік мәртебенің төмендігі.

                Ғаламдық Интернет желісін және компьютерлік коммуникация мүмкіндіктерін пайдалана отырып, экстремистік қозғалыстар мен топтардың идеологтары әлсіз санаға, жастардың тұрақсыз жүйесіне белсенді әсер етеді.

Айта кету керек, құқық қорғау органдары Қазақстан азаматтарының экстремистік және террористік іс-шараларға ықтимал қатысуын анықтау мақсатында әлеуметтік желілерді мұқият қадағалайды.

Жүктемелер:

https://www.zakon.kz/redaktsiia-zakonkz/5049509-kakie-destruktivnye-techeniya-stoyat-v.html

https://www.nur.kz/society/2014881-ekspert-rasskazala-kakie-priznaki-imeet-destruktivnoe-religioznoe-techenie/

Гонцаревич В.Г., тәрбиеші