Қазақстан Республикасы тәуелсіз мемлекетке айналды. Халықаралық деңгейде біз өзімізді лайықты бәсекеге қабілетті қарсылас ретінде көрсеттік. Тарихтың тереңінен бастау алған рухани мұра қайта жанданып, өзінің лайықты мұрагерлерін тапты. Бірақ даму мен өркендеумен қатар біздің қоғам кейбір қиындықтарға тап болды. Қоғамда пайда болған рухани қуыстың орнын шетелден келген экстремистік идеялар толтыра бастады.

  Бүгінде дінтану, саясаттану және теология саласындағы білікті мамандар діни ұйымдарды бағалау және сипаттау қабілетіне ие болды.

"Дін" - әлемге, қоғамға немесе елге қауіп төндірмейтін, Алла Тағаланың елшілері арқылы берілген тарихи қалыптасқан негіздер жинағы.

Экстремизм (лат.extremus-экстремалды) - экстремалды көзқарастарға, тәртіпсіздік ретінде жасалған шараларға міндеттеме террористік акциялар, партизандық соғыс әдістері. Экстремизмнің пайда болу себебі адамның азғындыққа бейімділігінен туындайды.

Діни жағдайға байланысты Экстремизм ХХІ ғасырда пайда болды. Экстремизмнің пайда болуы, экстремизмнің алғашқы белгісі — надандыққа негізделген, орындау және оған мойынсұну талабымен тұрақты сенім. Сондай-ақ, адамдар басқа адамдардың немесе жалпы қоғамның қажеттіліктерін түсінбейді және түсінгісі келмейді. Олар дұрыс жолды көрсете алатын адамдардың ешқайсысын мойындамайды. Оларға өзін – өзі сынау сезімі жат, олардың пікірінше тек олардың ойлаулары дұрыс, ал қалғандары адасады. Сондықтан олар өздерін пайғамбарлардың орынбасарлары ретінде сенімді түрде сезіне отырып, басқаларды әділетсіздік пен қатыгездік үшін кінәлау міндеті мен міндеті деп санайды. Олар шариғат пен Конституция заңдарына қайшы келетін әрекеттерді жасай отырып, олардың пікірлерін дұрыс деп тануға мәжбүрлеу арқылы адамдарды келіспеушілікке итермелейтін жалған ақпаратты тарату үшін бәрін жасайды.

 Экстремизмнің пайда болуының екінші себебі-олардың төтенше белсенділігі және кез– келген әрекетті орындау кезінде нормаларды кесіп өту, олар өз жақтастарын шақыратын ерекше қажеттіліксіз. Нәтижесінде олар адамдар арасындағы қарым-қатынастың бұзылуына, қоғамдағы үйлесімділіктің бұзылуына және әлеуметтік толқулардың пайда болуына себеп болады. Ал араб тіліндегі "терроризм" ұғымы "қорқыту" деп аударылады. Бұл сөзбен жазықсыз адамға зорлық-зомбылық, қауіп-қатер мен зиян келтіруді сипаттауға болады. Осыған сүйене отырып, терроризм – "Үкіметке немесе қоғамға қатысты белгілі бір саяси талаптармен келісуге мәжбүрлеу мақсатында жүйелі және ұжымдық түрде жасалған зорлық-зомбылық.

Радикализм-бұл қолданыстағы жүйе шеңберінде демократиялық реформаларды жүргізуге бағытталған саяси ағым.

Сепаратизм – (фр. Латынша Separatisme. Separatus – жеке), бөлімше – жаңа дербес (егеменді тәуелсіз) мемлекет құру немесе басқа мемлекеттің құрамына кіру немесе өте кең автономия мәртебесін алу мақсатында мемлекет аумағының (секциясының) бөлімін оқшаулау, бөлу саясаты мен практикасы.

Діни экстремизм-дәстүрлі жүйені жоққа шығару қоғам діни құндылықтар мен догматикалық негіздер, сондай-ақ оларға қайшы келетін "идеяларды" агрессивті насихаттау.

Енді дін және діни экстремизм ұғымдарын талдағаннан кейін, бүгінгі таңда өзекті "Ислам және экстремистік бағыттың ағымы"тақырыбына тоқталайық. Ислам діні-ғылым мен толеранттылықты білуге шақырады. Исламның атымен жасырынған экстремистік топтар-бұл халықаралық дау-дамай туғызатын жалпы достастық пен келісімді бұзатын саяси топтар. Деректерге сүйенсек, 16 экстремистік топқа: Хизб ут-Тахрир, әл - Каида, Кестг Қазақстан Республикасының заңнамасымен сот шешімі бойынша тыйым салынған.

2006 жылдың 8 қыркүйегінде БҰҰ Бас Ассамблеясы "дүниежүзілік терроризмге қарсы күрес" стратегиясын қабылдады. Бұл құжатта БҰҰ-ға мүше елдер экстремизмді және терроризмнің барлық түрлерін бірауыздан айыптайды, сонымен қатар оларға қарсы күресуге дайын екендіктерін көрсетеді. Егер әрбір мемлекет стратегияны орындайтын болса, онда діни экстремизмге қарсы күрес нәтиже береді.

2005 жылғы 18 ақпанда "экстремизмге қарсы іс-қимыл туралы"Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды.

  Қазақстан өз тарапынан өңірлік тыныштықты, қауіпсіздік пен тұрақтылықты, сондай-ақ елдегі демократиялық, әділ саяси, экономикалық және халықаралық тәртіпті қамтамасыз ету үшін қажеттінің бәрін жасады.

Қорытындылай келе, діни экстремизм сияқты құбылысқа қарсы күресті енгізу біздің қолымызда деп қорытынды жасауға болады.

Сондай-ақ, қазақ халқының ұлы ойшылы Абай айтқандай, Болашақта өкінбеу үшін оларды патриотизмге бағыттай отырып, жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуге кірісу қажет: "кейін Мен қолымды бұлғадым...».

Халық даналығы:"аурудың дәрісін  іздеуден гөрі, мүлдем ауырмайтын жолды іздеңіз". Сондықтан, патриотизм, дін, толеранттылық және болашақ туралы дұрыс тұжырымдаманы қалыптастыру арқылы ғана экстремизм мен терроризм құбылысының алдын алуға болады. Конфессияаралық толерантты құндылықтарды бекіту-бұл міндеттердің ішіндегі ең маңыздысы.

Қазақстан Республикасының аумағында сот шешімі бойынша тыйым салынған экстремистік және террористік ұйымдардың тізімі:

https://www.gov.kz/memleket/entities/antiterrosticheskiy-centr/documents/details/399315?lang=ru